Ngay sau khi Cách mạng tháng Tám 1945 vừa mới thành công, chỉ trong thời gian ngắn, Tố Hữu đã có hai bài thơ viết về sự kiện trọng đại này: bài Huế tháng Tám và Vui bất tuyệt. Lúc này Tố Hữu mới 25 tuổi và đang là Chủ tịch ủy ban khởi nghĩa thành phố Huế. Đây là hình ảnh Huế - quê hương ông - trong những ngày lịch sử: "Hãy mở mắt: quanh Hoàng cung biển lửa/ Đã dâng lên ngập Huế đỏ cờ sao/ Mở mắt trông: Trời đất bốn phương chào/ Một dân tộc đã ào ào đứng dậy!/ Chừ đây Huế, Huế ơi/ Xiềng gông xưa đã gãy!". Niềm vui lớn của dân tộc vỡ òa, chói lọi, những hình ảnh đầy ấn tượng: "Hãy bay lên! Sông núi của ta rồi!/ Nước mắt ta trào, búp mí, tràn môi/ Cổ ta ré trăm trận cười, trận khóc/ Ta ôm nhau, hôn nhau từng mái tóc/ Hả hê chưa? Ai bịt được mồm ta?/ Ta hét huyên thuyên, ta chạy khắp nhà/ Ai dám cấm ta say, say thần thánh? (Huế tháng Tám). Thời khắc lịch sử ấy là mạch nguồn cảm xúc lớn lao cho mọi người Việt Nam. Kể từ nay, Cách mạng tháng Tám đã ĐỔI ĐỜI cho cả dân tộc, niềm hạnh phúc thật là viên mãn: "Ngực lép bốn nghìn năm, trưa nay cơn gió mạnh/ Thổi phồng lên. Tim bỗng hóa mặt trời/ Có con chim nào trong tóc nhảy nhót hót chơi/ Ha! Nó hót cái gì vui vui nghe thiệt ngộ!/ Gió! Gió ơi! Hãy làm giông làm tố/ Cuốn tung lên cờ đỏ máu thơm tươi/ Vàng vàng bay, đẹp quá, sao sao ơi!/ Ta ngã vật trong dòng người cuộn thác/ Ôi! Thiên đường! Tai miên man lắng nhạc" (Huế tháng Tám). Tố Hữu đã làm hiện lên những hình ảnh đậm nét, lộng lẫy, giúp người đọc hình dung rõ ràng về sự thay đổi thần kỳ của cả dân tộc trong những ngày tháng lịch sử tuyệt vời ấy: “Vui quá đêm nay/ Ta nhảy ta bay/… Ta hát suốt đêm nay vui bất tuyệt/ Trống rung tim ta đập nhịp bồn chồn/ …Hồn ta chạy sáng ngời trên ngọn đuốc/ Lòng ta múa lồng lên theo đám rước/ Ta xông lên trời với pháo thăng thiên/ Bay bay lên, hỡi đôi cánh thần tiên/ Đôi cánh mở của đất trời giải phóng!" (Vui bất tuyệt).

   Cùng với Tố Hữu, các nhà thơ khác cũng ghi lại những cảm xúc mãnh liệt của mình. Sau tám mươi năm sống trong cảnh nô lệ, từ đây cuộc đời đã được đổi thay tận gốc: "Một sáng tung cờ đỏ/ Bố về với súng gươm/ Mừng lau hàng lệ rỏ/ Mắt mẹ tan mù sương/ Tám mươi năm bụi phủ/ Mưa rào phút sạch trơn" (Cách mạng như cơn mưa lớn - Trần Huyền Trân). Cả đất nước đã vùng lên, cả dân tộc đã đứng dậy giành chiến thắng thể hiện qua những câu thơ đầy ấn tượng: "Xiềng xích chúng bay không khóa được/ Trời đầy chim và đất đầy hoa/ Súng đạn chúng bay không bắn được/ Lòng dân ta yêu nước thương nhà/ …Súng nổ rung trời giận dữ/ Người lên như nước vỡ bờ/ Nước Việt Nam từ máu lửa/Rũ bùn đứng dậy sáng lòa” ( Đất nước - Nguyễn Đình Thi).

   Nhà thơ đón chào Cách mạng tháng Tám với tâm trạng hào hứng, sôi nổi: "Gió bay đi, mà nhạc cũng bay theo/ Đưa tin mới khắp trên trời nước Việt/ Hoa cỏ đón, mà núi sông cũng biết/ Cờ Việt Nam oanh liệt gió mừng bay!/ Vàng huy hoàng sinh giữa thắm hây hây/ Thắm lộng lẫy nở quanh vàng rực rỡ" (Ngọn quốc kỳ - Xuân Diệu). Cách mạng tháng Tám tưng bừng, đầy khí thế: "Từ Hà Nội đến Huế, Sài Gòn/ Từ bản xa xôi đến xóm làng gần/ Sóng cuộn biểu tình lên lớp lớp/Đỏ rừng cờ nghĩa, trắng rừng gươm" (Tổng khởi nghĩa - Xuân Thủy). Với Cách mạng tháng Tám, Tổ quốc, nhân dân hân hoan bước vào chặng đường mới với tương lai rực rỡ: "Cách mạng tháng Tám chỉ trong hai mươi ngày/ Mà làm đổi thay tất cả/ Không còn nữa kiếp người nô lệ/ Toàn dân ta đã được đổi đời/ Đất nước từ nay tự do, độc lập/ Kìa! Tương lai rạng rỡ, sáng ngời!" (Cách mạng mùa Thu - Sóng Hồng). Nhà thơ đã khẳng định tầm vóc và ý nghĩa to lớn của Cách mạng tháng Tám: "Cách mạng tháng Tám thành công/Là tấm gương soi rực rỡ/ Cho các nước thuộc địa vùng lên khởi nghĩa/ Giành chính quyền về tay nhân dân/ Ôi! Việt Nam! Tấm gương đi đầu trên con đường giành tự do độc lập!" (Cách mạng tháng Tám - Lê Đức Thọ). Cách mạng tháng Tám đã mở ra kỷ nguyên mới - kỷ nguyên tự do, độc lập và khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa: "Tổng khởi nghĩa! Lệnh truyền đêm trước/Rồi quân ta giải phóng Thái Nguyên/ Hà Nội, Huế, Sài Gòn, cả nước/ Đứng lên ta giành hết chính quyền/ Hôm nay sáng mồng hai tháng chín/ Thủ đô hoa, vàng nắng Ba Đình/ Muôn triệu tim chờ. Chim cũng nín/ Bỗng vang lên tiếng hát ân tình" (Theo chân Bác -Tố Hữu ).

   78 năm đã trôi qua kể từ Cách mạng tháng Tám 1945, giờ đây, đọc lại những vần thơ ấy, ta vẫn thấy hừng hực hào khí Việt Nam.